San Blas'a ilk gidişimizde oldukça heyecanlıyız. Çok güzel şeyler duyduk.. Gidip görmemiz lazım tabi ki durur muyuz.. Panama'nın Atlantik kıyısında Karayipler Denizi'nde muhteşem tropikal adalar!
San Blas Adaları, Panama'nın Karayipler denizi kıyısı açıklarında 378 adet irili ufaklı adadan oluşuyor. Adalardan sadece 49'unda yerleşim var, gerisi bakir.. Yerleşim olanlar da modern dünya değil bu arada. Olduça ilkel koşullarda yaşam, Panama merkezdekinin aksine..El Porvernir başkent ada olarak geçiyor. En küçük adaları şöyle mesela bir ucundan diğer ucuna 10 adım ve üstünde sadece 1 adet palmiye ağacı var. Çok önce Microsoft duvarı olarak tarihe geçmiş fotolardan biri San Blas fotosu.
San Blas adaları, Kuna Yala bölgesinde. Kuna Yala bölgesi adaların tamamını ve anakaranın da bir kısmını kapsayan bölge aslında. Panamalılar bu bölgeyi çok kez kendi bünyelerine katmaya çalışmış, olmayınca 1925 yılında yerlilerle anlaşmaya varmışlar. Bu anlaşmaya göre, bölgenin yönetimi bu Kuna Yala yerlilerine verilmiş. Adalarda hala daha Kuna Yala yerlileri yaşıyor.
Kuna Yala Yerlileri Kimdir?
Kuna Yala yerlileri ispanyol istilasından önce, Panama'nın güneyinde Darien bölgesi ve Kolombiya'da yaşayan yerli kızılderili halklardan. İspanyol istilasından dolayı kuzeye şu anda San Blas adaları olarak bilinen bölgeye göç etmişler. İspanyol asimilasyonu ve modern dünyaya karşı kültürlerini korumayı başarmışlar, yaşam koşullarını çok değiştirmeden günümüze kadar gelmişler.. Modern dünya dokunuşları var ara ara, ama genel olarak yaşam koşulları çok ilkel.. Adaların sadece birkaçında elektrik ve temiz su var, çoğunluğu bakir.
Kuna Yala yerlilerini renkli kıyafetleriyle Panamalılardan kolayca ayrışır. Bir de genel görünüm olarak da farklılar. Tipik bir Kuna yerlisi kısa boyludur, kısa derken 1.50 metre altı, minyon vücut hatları, biraz daha koyu tenli ve karemsi yüz hatlarına sahiptir.
Kuna Yala yerlilerini renkli kıyafetleriyle Panamalılardan kolayca ayrışır. Bir de genel görünüm olarak da farklılar. Tipik bir Kuna yerlisi kısa boyludur, kısa derken 1.50 metre altı, minyon vücut hatları, biraz daha koyu tenli ve karemsi yüz hatlarına sahiptir.
Kuna'ların çoğunluğu ispanyolca konuşur ancak Kuna isimli kendi dilleri vardır. Kendi aralarında Kuna dilinde konuşurlar. İlginç bilgi, Kuna yerlileri anaerkil bir toplum, erkek evlendiğinde eşi ve eşinin ailesi ile yaşar.
Kuna yerlileri Mola adını verdikleri elişleri ile ünlüdür. Renki ve canlı renklerden oluşan kumaş motifleri kıyafetlerinde kullanırlar. İspanyollardan önce bu motifleri doğrudan bedenlerine çizerlermiş. Misyonerler tarafından kıyafet zorunluluğu getirilince bu motifleri kumaşlara taşımışlar. Bacaklarına ve kollarına taktıkları boncuklar vardır, onları da hiç çıkarmazlar.
Adalarda Yaşam ve Turizm
Yerleşim olan adalardan o adada kalan aileler sorumlu. Bazı adalarda sadece 1 aile, bazılarında birkaç aile olabiliyor. Adaların popülaritesi farklı, kimi adalar daha fazla turist ziyareti alıyor. Bu sebeple, adil olması açısından adaları aileler rotasyonlu olarak devralıyorlar, her 6 ayda bir ada değişikliği yapıyorlar. Küçücük hasır kulübelerde kalıyorlar, yatak olarak da hamak kullanıyorlar.
Gelir kaynakları tamamen ada nimetlerinden. Adaya gelen turistlerden ayak bastı parası alınıyor, kişibaşı 1-2 dolar. Hindistancevizi, ıstakoz, deniz kabuğu gibi ada nimetlerini turistlere satıyorlar. Kunaların mola ismini verdikleri çok tenkli motifleri ilginç hayvan figürleri ya da geometrik şekillerden oluşan kumaş işlemeleri de önemli bir kazanç kapısı.
Bu arada adadaki doğal yaşamı bozmamak için, adalardan hatıra olarak deniz kabuğu ya da ağaçtan düşmüş kurumuş dal dahi almak yasak.. Bir de giderken kendi çöpünüzü de götürmeniz gerekiyor. Adalarda çöp ciddi problem..
Karaya yakın Carti adası, büyük adalardan biri. En çok yerleşimli başkent ada, elektrik var, sonra hastane okul vs bu adada. Açıklardaki adalara gitmeden önce bu adaya uğrama şansımız oldu. Carti adası hakkında detaylı yazımı buradan okuyabilirsiniz. Büyük çaplı bu adaların yanında bazılarında da sadece bir aile yaşayabiliyor.
Yerleşim olan adalardan o adada kalan aileler sorumlu. Bazı adalarda sadece 1 aile, bazılarında birkaç aile olabiliyor. Adaların popülaritesi farklı, kimi adalar daha fazla turist ziyareti alıyor. Bu sebeple, adil olması açısından adaları aileler rotasyonlu olarak devralıyorlar, her 6 ayda bir ada değişikliği yapıyorlar. Küçücük hasır kulübelerde kalıyorlar, yatak olarak da hamak kullanıyorlar.
Gelir kaynakları tamamen ada nimetlerinden. Adaya gelen turistlerden ayak bastı parası alınıyor, kişibaşı 1-2 dolar. Hindistancevizi, ıstakoz, deniz kabuğu gibi ada nimetlerini turistlere satıyorlar. Kunaların mola ismini verdikleri çok tenkli motifleri ilginç hayvan figürleri ya da geometrik şekillerden oluşan kumaş işlemeleri de önemli bir kazanç kapısı.
Bu arada adadaki doğal yaşamı bozmamak için, adalardan hatıra olarak deniz kabuğu ya da ağaçtan düşmüş kurumuş dal dahi almak yasak.. Bir de giderken kendi çöpünüzü de götürmeniz gerekiyor. Adalarda çöp ciddi problem..
Karaya yakın Carti adası, büyük adalardan biri. En çok yerleşimli başkent ada, elektrik var, sonra hastane okul vs bu adada. Açıklardaki adalara gitmeden önce bu adaya uğrama şansımız oldu. Carti adası hakkında detaylı yazımı buradan okuyabilirsiniz. Büyük çaplı bu adaların yanında bazılarında da sadece bir aile yaşayabiliyor.
San Blas'a Nasıl Gidilir?
San Blas adalarına ulaşım Carti Limanından. Bu limana Panama Merkezden arabayla ortalama 2 saatte ulaşılabiliyor. Daha hızlı gidenler mutlaka vardır da zorlamayın deriz.. Çünkü San Blas tepeleri zorlu bir yolculuk baştan belirtelim, çok virajlı, inişli çıkışlı.. Asfalt modern bir yol tehlikeli değil, herhangi bir problem yok, sadece virajlar hiç araba tutmayanı tutuyor, biraz araba tutanı da mahvediyor. San Blas yolunda ancak 4X4 araçlara izin veriliyor. Hava koşullarına göre yağışlı dönemde mesela daha zorlu olabiliyormuş yol. Bu kadar zor diye anlatttık hazırlıklı olun diye, ama inanın başlıyorsunuz ve bir şekilde bitiyor. Beni çok tutar araba yine de güvenin bana pişman olmayacağınız iyi ki geldik diyeceksiniz. Dayanın! Manzaranın yeşilin tadını çıkarın. Yağmur ormanları içinden gidiyorsunuz, muhteşem bir doğa!
Carti'ye ulaşınca, ada yerlileri ''Lancha'' denilen kayıklarla sizi adalara götürüyorlar. Çoğunlukla adaya gitmek için sabah erkenden yola çıkmak en mantıklısı. Çünkü adalardan en geç 15-16 arası ayrılmak gerekiyor. Mesela, sabah 6 gibi yola çıksanız, 8 civarı limandan kayığa binseniz, en geç 8:30da bir adaya ulaşmış olursunuz. 15:30'a kadar rahat rahat adanın hatta birkaç adanın tadını çıkarabiirsiniz.
San Blas Tepelerinde Kuna Yala bölgesinin girişinde sınır geçiş noktası var. Burası hem kontrol noktası, hem de bölgeye giriş ücretinin alındığı yer. . Yabancı ziyaretçilere 20 dolar yerlisine 2 dolar.. Pasaport gerekiyor unutmayın.
Carti'ye ulaşınca, ada yerlileri ''Lancha'' denilen kayıklarla sizi adalara götürüyorlar. Çoğunlukla adaya gitmek için sabah erkenden yola çıkmak en mantıklısı. Çünkü adalardan en geç 15-16 arası ayrılmak gerekiyor. Mesela, sabah 6 gibi yola çıksanız, 8 civarı limandan kayığa binseniz, en geç 8:30da bir adaya ulaşmış olursunuz. 15:30'a kadar rahat rahat adanın hatta birkaç adanın tadını çıkarabiirsiniz.
2 saat gidiş 2 saat de dönüş yolculuğu olmasına rağmen, San Blas'a çoğunlukla günübirlik gidiliyor. Çünkü, konaklama seçenekleri sınırlı.. Ya cabanas denilen kulubelerde, kendi çadırınızda ya da katamaranda, yatlarda konaklayabiliyorsunuz.. Tesis yok dediğimi hatırlayın lütfen..
Eğer bu kadar zahmete katlanamam diyenlerdenseniz, uçakla gitmeyi deneyebilirisiniz. Biraz tuzlu ama Yandup isimli adaya gitmek için uçağı tercih edebilirsiniz.
Eğer bu kadar zahmete katlanamam diyenlerdenseniz, uçakla gitmeyi deneyebilirisiniz. Biraz tuzlu ama Yandup isimli adaya gitmek için uçağı tercih edebilirsiniz.
İlk gidişimizde haftasonunu değerlendirelim istedik son dakikada harika bir katamaran fırsatı yakaladık.. Fransız bir ailenin katamaranı ile açıldık, Karayiplerde muhteşem iki gün geçirdik. Uğradığımız adalar harikaydı! Nasıl anlatsam eksik kalır anlatmaya bu güzelliği, cennet cennet! Turkuaz ve açık mavi berrak bir deniz, bembeyaz kumsallar! Katamaranda kaldık ya üstüne bir de adalara uyanmak var ya, o da ayrı güzeldi..
Çocuk için güvenli miydi endişemiz vardı. 16 aylık çocuk için güvenli miydi anlamaya çalıştık, kaptan bize kızının doğduğundan bu yana yelkenlide olduğunu söyledi. Gemide bebek güvenliği uzman oldukları alandı öyle söyleyince hiç tereddüt etmeden gittik. Alp de doğuştan miço olmasa da fena değildi. Hemen dümene sarıldı! Haftasonumuzdan bazı fotoğraflar paylaşmak istiyorum..
Adalara daha ulaşır ı-ulaşmaz mest olduk tabii ki.. Böyle güzellik yok, cennet..
Fotoğraflar San Blas'ın hakkını vermiyor aslında.. Göründüğünden çok daha güzel San Blas! İlk gidişimizde profesyonel kameramı almak istemedim. ne olacağını kestiremedim. Mesela cep telefonumu plajdayken deniz attı Alp. Sonradan zor kurtardım fotoğrafları. Kameranın başına da gelebilridi benzer durum. Ucuz atlattık!
Alp ve Mia.. 
Mia çoğu zamanını gemide geçirdiği için arkadaş gelecek diye duyunca çok heyecanlanmış sabaha kadar uyuyamaış. Alp'i oyalamak için bizim birşey yapmamıza gerek kalmadı. Mia tüm oyuncaklarını çıkardı, Alp'i saniye bırakmadı. Çok güzel de arkadaş oldular.
Gözümüz Alp'in üstünde.. Bir yandan da bakıyorum, onun da canı tatlı, biz tutmayınca sağından solundan o daha da sıkı sıkı tutunuyor.. Düşmeden şaşmadan haftasonunu geçirdik..
Adaların doğası çok güzel. Bir adadayken etrafınıza baktığınızda en az 10 tane minik ada görüyorsunuz. Gerçekten eşi benzeri olamayan bir yer!
Mia her adaya çıkışımızda da bizimle..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder