Korona Günlerinde İsviçre

Isvicre (Basel) Fransa sinirinda evimize 5 dk mesafede her zaman gectigimiz yuruyus yolu Korona sebebiyle artik kapali

Düne kadar dünyayı keşfederken, dünyamız yaşadığımız yerle sınırlı hale geldi. Bizim dünyamız, şu anda Isviçre. 2.5 senedir yaşadığımız İsviçre’de Korona Günlerinde neler oluyor dersiniz?  Federal Hükümetle yönetilen İsviçre’de önce kantonlarda bölgesel, sonra ulusal tedbirler alındı. Geç kalındı diyenler var, yok tam zamanında diyenler de. Bir yandan Korona test kitini geliştiren dünya devi ilaç şirketi (Roche) İsviçre merkezli olunca, ilginç tartışmalar geldi gündeme, test kitleri İsvicre önceliklendirilerek mi verilmeli gibi konular tartışıldı. Sınırlar kapatıldı, helikopterler devriye geziyor mesela. İsviçre 'de genel durumu, günlük yaşantımızın nasıl etkilendiğini sizlerle paylaşmak istedik.

Cok şaşkınız doğrusu, Çin’deki salgın haberlerini takip ederken, Avrupa’da durumun daha da ciddi bir noktaya geleceğini, uzun bir müddet evlerimizden çıkamayacağımızı ve Avrupa içerisinde sınırların kapanacağını söyleseler kim inanırdı. Maalesef, İtalya’da durum hala ciddiyetini koruyor. İsviçre’de ilk vakalar İtalya’nın o en kritik bölgesi Lombardiya sınırında yer alan Tisino kantonunda görüldü. Diger tüm kantonlara hızla yayıldı. Nüfusa oranda en yoğun vakaların olduğu kantonlar sırayla; Ticino, Vaud ve Basel. Biz Basel'de yaşıyoruz. Tedirginiz ama uyarıları dikkate alıyoruz. Hem kendimizi hem de 65 yaş üstünü korumak için sosyal teması kestik, 15 Mart’tan bu yana gönüllü ev karantinasındayız. Çekirdek aile olarak, evde iki ofis calışanı ve bir anaokul çocuğu yeni düzene alışmaya çalışıyoruz, en az bes hafta daha evdeyiz. Gündüz hem çalışıyor hem de çoçuğumuzu oyalamaya çalışıyoruz. Zor olsa da bir yol buluyoruz. Türkiye’de ailelerimizle bir arada olmasak da, devamlı iletişimdeyiz, herkesin iyi ve sağlıklı olduğuna şükrediyoruz. Biz evde kalmaya devam ediyoruz. Dilerim herkes evde kalma tavsiyesine uyar ve bu salgın hızlıca geride kalır.

Hastanelerde Korona testi ayri alanlarda yapiliyor, hastalar farkli girislerden iceri aliniyor.

İsviçre’de son durum (29 mart):

İsviçre’de 25 Subat’ta tespit edilen ilk vakalardan sonra an itibariyle 29 Mart’ta yani bir ay sonra vaka sayısı katlanarak 14,076ya yükseldi. Ne yazık ki 264 can kaybı var. Alınan tedbirlerin etkisiyle artış hızının önümüzdeki haftalarda yavaşlaması bekleniyor.

Fransa - Isvicre arasi gumruk kapisiz yuruyus yolu artik bariyerlerle kapatildi

İsviçre’de alinan tedbirler:

Vaka sayısı hızla artınca Federal Hükümet devreye girdi ve ulusal kısıtlamalar getirdi. Ilk tedbirle 1000 kişi üzeri katılımın olacağı etkinlikler iptal edildi. Uluslararası katılımlı Basel karnavalı, BaselWorld Saat Fuarı ve Cenevre Motor Show iptal edildi. 16 Mart'ta Olağanüstü hal kararı alındı, 19 Nisan’a kadar devam edecek. OHAL kapsamında, okullar kapandı uzaktan eğitime başlandı. Market, eczane, postane, bankalar ve bazı devlet daireleri gibi zaruri ihtiyaçlar dışında heryer kapalı. Restoranlar, müzeler, mağazalar herşey, kayak merkezleri de. Bu sene kayak sezonu erken kapandı. İsviçrede olacak şey değil. Ofisler tamamıyla kapatılmadı ama mümkün olan işler için çalışanların evden çalışması tavsiye edildi. Artışın devam ettiği Ticino’daysa tüm fabrikalar kapatıldı.

İsviçre’de gunluk hayat nasil etkilendi?

Günlük hayatımızda cok sey değişti. Tren, otobüs toplu ulaşım seferleri ciddi oranda azaltıldı. Marketlere sırayla giriliyor, 10m² ye 1 kişi kuralı var, her aileden bir kişi gidebiliyor. Panik stoklama alışverişlerinden dolayı boş raflı market manzaraları burada da gündemin parçası. Kuru gıda, bakliyat, temizlik ve hijyen ürünlerini bulmak zor olabiliyor. 

Marketlere sirayla giriliyor

Panolarda reklamlar yerine Korona’ya karşı korunma uyarıları el nasıl yıkanır duyuruları var. Şehrin tarihi köprüsünde etkinlik bayrakları olurken, bugünlerde Korona temalı bayraklar dalgalanıyor. Hergün sebze-meyve pazarının kurulduğu meydanlar şimdi boş. Alışveriş caddeleri bomboş tüm mağazalar kapalı. 

sokaklarda reklamlar yerine Korona'dan korunma duyurulari var

Yeşil alanlar yürüyüşe açık ama pikniğe hayır uyarıları ve polis kontrolü var. Hastanelerde Korona Virüsü testleri icin ayrı girişler var, sırada bekleyenler aralıklarla bekliyor. Mobil test ekipleri var, çok şüpheli vakalarda testi evde yapıyorlar. Asya kültüründe yadırgadığımız maske ve eldivenle dolaşanlar Isviçre sokaklarında da normalleşti. Henüz sokağa çıkma yasağı yok, ama kısıtlamalar çok. Şu an için gönüllü ev karantinasında çoğunluk. Sosyal temasta bulunmadan şansımız varken doğa yürüyüşlerine ya da bisiklet gezilerine çıkıyoruz sadece.

Park girislerinde, yuruyuse evet ancak piknike hayir uyarilari var

Günlük yaşantıyı etkileyen bir diğer konu da sınırların kapatılması. Fransa Almanya Avusturya ve Italya‘da sınır şehirlerinde yaşayan (günübirlik İsviçre’ye giriş çıkış yapan) yaklaşık 200bin sınır ötesi çalışanın hayatı zorlaştı. Kontrollü geçişlere hala izin veriliyor ama geçişler çok yavaşladı. Basel mesela, hem Almanya hem Fransa’ya komşu. Çalıştığım işyerinde günübirlik Fransa veya Almanya’dan gelen çalışanlar için ayrı izinler çıkarıldı ama sonrası belirsiz. Serbest dolaşım kavramı kalmadı, gümrüksüz yürüyüş-bisiklet yolları veya orman bağlantılarına bariyerler kuruldu tel örgüler çekildi. Sınırın ayrı iki tarafında arada bariyerlerle buluşan sevgililer var. Geçişler ihlal ediliyor mu devriye geziyor helikopterler. Film setinde gibiyiz.

Film sahnesi gibi, bariyerler arkasinda sinirotesi yasayan sevgililer gorusmeye calisiyor

İsviçreliler genelde kurallara uyar, mesafe koruyanlar olduğu gibi diğer yandan kalabalik gruplar halinde toplananlar da oldu geçen hafta. Maalesef herkes aynı duyarlılıkta değil. Bahar erken gelince durumun ciddiyetini anlamayanlar güzel güzel piknik yaptı mesela. İlave tedbir hiç gecikmedi. 20 Mart itibariyle sosyal mesafe konulması şartı geldi, evde ya da dışarıda en fazla 5 kişi bir arada bulunabiliyor. Uygulamayana para cezası geldi. Üzerine hava sıcaklığı bir anda düşünce sokakta insan sayısı epey azaldı. 

Hastanelerin disina tasan Korona test sirasi

Bütün bu tedbirlerin yanında, hükümet sağlık sistemi konusunda da güncel durumu paylaşıyor, kapasite sıkıntısı şu an için yok, herkese yetecek kadar yer & ilaç olduğu duyurusu yapıldı. Vatandaşı ve göçmenine hitaben herkesi kapsayıcı konuşuluyor. Calışma/oturum iznimizle oy vermek dışında bir vatandaş ile aynı sosyal haklara sahibiz ama yine de göçmen olarak yaşadığımız ülkede bu tür açıklamalar kendimizi güvende hissettiriyor. Diğer yandan, sıkı yerli üretim politikası olan tarım ve hayvancılık sektörü kuvvetli İsviçre’de gıda stoğu konusunda sıkıntı olmadığı açıklanıyor. Durumun ciddiyeti anlatılıyor ama bir yandan da panik havasının onüne geçilmeye çalışılıyor.

Bos kalan meydanlar

İsviçre hükümeti, Korona nedeniyle yaşanacak ekonomik gerileme icin 42 milyar İsviçre frankı acil ekonomik destek paketi açıkladı. Hem işverene hem de çalışana destek olunacak. İşsiz kalanlara işsizlik ödenekleri hızla ödenecek, hatta diyelim ki calışma oranınız düştü (%100 çalışırken %70e düştü mesela) düşen gelir icin de takviye yapılacağı açıklandı. Korona nedeniyle şu ana kadar çalışanların %10’u yani toplam 450.000 kişi boşa çıktı bile. Haberlerde Korona güncellemesi hızlıca yapılıyor hemen işin ekonomik boyutuna ağırlık veriliyor. Sadece salgının kontrol edilmesi değil, aynı zamanda ekonomik yavaşlamanın hızlı şekilde toparlanması ve normal hayatlara geri donülebilmesi için herkesin evde kalması gerekiyor mesajı veriliyor.

Etkinlik bayraklari yerine Korona bayraklari dalgalanan tarihi kopru

Sonuç olarak, meydanlar, sokaklar, parklar genel olarak daha boş olsa da hayat Isviçre’de devam ediyor ama tempo çok yavaşladı. İsviçre’de haftaiçi de ıssız hayalet şehirler olustu. Haftaiçi de diyorum, çünkü İsviçre’de pazar günleri şehirler normalde de zaten çok boştur, heryer kapalıdır merkezde birkaç kafe restoran açık olur o kadar. Herkes haftasonunu doğada, dağda ailesiyle geçirirdi. İsviçre'de herhangi bir pazar günü şehir merkezine gitmek küresel bir felaket olmuş da tek kurtulan sizmişsiniz hissi yaratırdı zaten. Korona salgınıyla haftaiçi durumun gerçek olması manidar. Sadece İsviçre degil, tüm dünyada yavaşlayan tempoyla herkes kendine ve doğaya döndü, dileriz en az kayıpla bu günler geride kalır. Herkes üzerine düşeni yapsa, zaruri durumlar dışında evde kalınsa salgın çok daha kolay aşılacak.